Amaç:
Travma fonksiyonel kısıtlılık, sakatlık ve mortalitenin önemli bir sebebidir. Bu çalışmada, yoğun bakım ünitesinde (YBÜ) takip edilen travma hastalarının klinik özellikleri ile mortaliteyi etkileyen faktörler araştırılmıştır.
Gereç ve Yöntem:
Ocak 2019-2020 tarihleri arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi, İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi YBÜ’sünde travma nedeniyle takip edilen hastaların verileri retrospektif olarak değerlendirildi. Hastaların demografik verileri, komorbiditeleri, travma etiyolojileri, yatış sırasındaki Glasgow koma skoru (GKS), Akut Fizyoloji ve Kronik Sağlık Değerlendirmesi-II (APACHE-II) skoru, revize travma skoru (RTS), laktat düzeyleri ve mortaliteler araştırıldı.
Bulgular:
YBÜ’de travma nedenli 250 (%25,2) hasta takip edilmiştir. Hastaların %60,4’ü erkek ve medyan yaş 58,5 (1-97) idi. Hastaların %71,6’sının sistemik hastalığı yoktu. Hastaların %94’ünde künt travma gözlenirken, en sık travma şekli %64,4 ile düşme idi. YBÜ ve mekanik ventilatörde (MV) ortanca kalış süresi 4 (1-86) ve 1 (0-53) gün idi. Giriş GKS medyan 11 (3-15), APACHE-II skoru 22 (5-56), RTS 7 (2-10) ve laktat değeri 1,66 (0,7-19,8) mmoL idi. Hastaların %85,6’sı taburcu edilirken, %14,4’ü vefat etti. Mortalite gelişenlerde yaş, YBÜ ve MV’de kalma süreleri, laktat düzeyleri, APACHE-II skorları, anlamlı olarak yüksek saptanırken, GKS ve RTS skorları anlamlı düşük bulundu (p<0,05). Çoklu lojistik regresyon analizinde RTS ve laktat değerlerinin mortalite üzerine bağımsız risk faktörleri olduğu saptandı.
Sonuç:
YBÜ’deki travma hastalarında yüksek laktat düzeyi ve düşük RTS’nin mortalitenin öngörülmesinde yol gösterici olduğunu düşünüyoruz.
Anahtar Kelimeler: Travma, yoğun bakım ünitesi, mortalite, skorlama sistemleri, laktat