Amaç:
Yoğun bakım ünitesi (YBÜ) hastalarında elektrolit ve asit-baz bozukluklarının tanı ve tedavisi kritik öneme sahiptir. Asit-baz bozukluklarını açıklamada Stewart yaklaşımının önemi bilinmektedir. Bu yaklaşıma göre tanımlanmış çeşitli parametreler vardır. Bu çalışmanın amacı, Stewart’ın yaklaşımına göre hesaplanan ClEffect, NaEffect, Na-ClEffect, SIDnl, Cl/Na oranı değerlerinin YBÜ mortalitesi üzerindeki etkilerini değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntemler:
Bilgisayar destekli karar destek sistemine Na, Cl, K, SBE, pH değerleri kaydedilen ve sisteme tanımlı formüller aracılığıyla SID, NaEffect, ClEffect, Na-Cl Effect, APACHE II ve SOFA skorları hesaplanan 2000 hasta bu çalışmaya dahil edilmiştir. ClEffect, NaEffect, Na-ClEffect, SIDnl, Cl/Na oranı değerleri multivariable lojistik regresyon modeli ile YBÜ mortalitesi açısından değerlendirildi.
Bulgular:
Anormal SIDnl aralıkları (SIDnl<30 veya SIDnl≥43), ölen hastalarda hayatta kalanlara göre anlamlı olarak yüksekti(p=0.026). ClEffect, NaEffect, Na-ClEffect, Cl/Na oranı ve bunların anormal aralıkları, hayatta kalan ve ölen hastalarda benzerdi. Multivariable lojistik regresyon modelinde, ölüm olasılığı APACHE-II ≥26, SOFA>7 ve SIDnl<30 veya SIDnl≥43 olan hastalarda sırasıyla 3.5 kat (2.9-4.3), 1.7 kat (1.4-2.1) ve 1.2 kat (1.0-1.5) artmış olarak bulundu (p<0,001, p<0,001, p=0,041).
Sonuç:
SIDnl, YBÜ mortalitesi ile ilişkili iken, pH, SBE, ClEffect, NaEffect, Na-ClEffect ve Cl/Na oranı değildir. Stewart yaklaşımının bağımsız değişkenlerinden biri olan SIDnl, kan gazı değerlendirmelerinde önemli bir parametredir.
Anahtar Kelimeler: Asit baz, güçlü iyon farkı, sodyum, klorür, yoğun bakım ünitesi, mortalite